13.04.2015
Styl Zakopiański
O stylu Art Deco napisano wiele, na rynku pojawiły się przystępne publikacje, atrakcyjne przewodniki, dobre encyklopedie oraz ciekawe blogi. Z nich dowiadujemy się, że Art Deco przenosi nas na początek XX w. w lata 1918-1939.
Lata roześmiane, tańczące, atakujące wszystkie dziedziny życia szaleństwem, zabawą, ale również perfekcją i monumentalnością w architekturze, czy też doskonałą formą i szlachetnością materiału w sztuce dekoracyjnej.
Żeby zapoznać się z polską interpretacją Art Deco trzeba, sięgnąć trochę głębiej: w przełom XIX/XX w, do pioniera stylu zakopiańskiego Stanisława Witkiewicza oraz do patrona założonego w 1901 r. Krakowskiego Towarzystwa Polska Sztuka Stosowana - Stanisława Wyspiańskiego.
Obaj panowie działali między innymi z pobudek patriotycznych.
Witkiewicz widział w drewnianym budownictwie góralskim pozostałość prapolskiej architektury i koniecznie chciał to podkreślić w swoich projektach, jednocześnie przetwarzał te formy i wzbogacał je nowymi elementami. Utorował drogę dla sztuki i kultury Młodej Polski.
Tworząc styl zakopiański (willa "Pod Jedlami", Oksza, Zofiówka) dał sygnał żyjącemu w niewoli i spragnionemu sztuki społeczeństwu, że można stworzyć styl posiadający elementy narodowościowe.
Wyspiański tworząc dzieła sięgał do sztuki Podhala, korzystał z ludowych podań i legend. Integralnie powiązał: obrazy i rzeźby z aranżacją wnętrz. Skupił się na wyeksponowaniu przeżyć estetycznych (troszkę zaniedbując funkcjonalność:)), ale to on właśnie zintegrował sztukę z różnych dyscyplin.
Działalność obu Panów W. doprowadziła do współpracy malarzy, rzeźbiarzy i architektów. Powstał program zespołowego działania wybitnych twórców. Na tej bazie 18 czerwca 1901 r. rozpoczęło działalność Krakowskie Towarzystwo Polska Sztuka Stosowana.
Użyte na blogu grafiki oraz treści zaczerpnięte są z następujących pozycji bibliograficznych:
- "Spółdzielnia artystów Ład 1926-1996" pod redakcją Anny Frąckiewicz, Wydawnictwo Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki, Warszawa, 1998 r.
- "Warsztaty Krakowskie 1913-1926" praca zbiorowa pod redakcją Marii Dziedzic, Wydawnictwo Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki Kraków, 1998 r.
- "Polska sztuka stosowana XX wieku", Irena Huml, Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe, 1978 r.
